روشهای درمانی انواع خال بسیار متنوع است و با کمک دستگاهها و تکنیکهای مختلف خالبرداری از قسمتهای مختلف بدن انجام میشود.
درمان آغازین
الف) خالهای اکتسابی
۱. خالهای رنگی اکتسابی از جمله خالهای آتیپیک، ضایعاتی خوش خیم و پایدار میباشند و بدخیمی در خالهای اکتسابی بسیار کم دیده شده است و این خالها هر چه سطحیتر باشند رنگ دانههای آنها نیز بیشتر است، نیازی به درمان ندارند، مگر اینکه تحریک شوند (مثلا در اثر تماس و یا تراشیدن ریش) و یا شکل، اندازه و یا رنگ آنها در فاصله زمانی نسبتا کوتاهی، تغییر قابل توجهی یابد.
خالها اکثرا به خاطر مسائل زیبایی برداشته میشوند.
۲. درمان انتخابی در مواردی که نیاز به درمان وجود داشته باشد، برداشتن کامل ضایعه به روش جراحی عمیقی تا نسج زیر جلدی، میباشد.
در اکثر موارد برداشتن یک حاشیه ۲ میلیمتری از اطراف ضایعه، کافی است.
اگر چه برداشت با کوتر یا پلاسما در خالهای پوستی در حال حاضر توسط پزشک حاذق هم توصیه میگردد.
ب) خالهای مادرزادی
۱. در مورد درمان خالهای مادرزادی، اختلاف نظر وجود دارد. گاهی در اثر گذشت زمان و افزایش سن و قرار گرفتن در معرض نور آفتاب این خالها از حالت مادرزادی به خالهای اکتسابی تبدیل میشوند.
توصیههای درمانی، اغلب بر اساس اندازه ضایعه، صورت میگیرد.
اکثر محققین، توصیه میکنند که خالهای مادرزادی بزرگ را، هرگاه امکانپذیر بود باید برداشت. ولی باید به این نکته توجه داشت که ممکن است برداشتن کامل ضایعه امکانپذیر نباشد و از طرفی، خطر ایجاد بدخیمی نیز کاملا بر طرف نمیشود، چراکه ممکن است تومور از منطقهای خارج از پوست مثل عضله یا CNS، منشا بگیرد.
از آنجائیکه اکثر خالهای مادرزادی کوچک، هیچگاه بدخیم نمیشوند، اکثرا پزشکان توصیه میکنند که با این ضایعات به صورت محافظه کارانه برخورد شود (مثلا با تحت نظر قرار گرفتن بیمار).
در صورتی که ضایعات از نظر بالینی تغییرات قابل توجهی پیدا کنند و یا از نظر زیبایی برای بیمار مشکلساز باشند، درمان توصیه میشود.
۲. در ضایعات کوچک تا متوسط برداشتن کامل ضایعه، روش انتخابی درمان میباشد. برداشتن خالهای مادرزادی بزرگ، اغلب نیاز به چندین عمل جراحی دارد و برای پوشاندن محل عمل، اغلب باید از گرافتهای پوستی استفاده نمود. با مراجعه به مرکز خالبرداری اصفهان و پس از انجام معاینات توسط پزشک حاذق، زیر نظر کادر متخصص، درمان خال شروع میشود.
درمان جایگزین
الف) روشهای تخریبی مثل کرایو، پیلینگ شیمیایی، تراش پوست، کوتر، پلاسما و جراحی با لیزر
یا رتینوئیدهای موضعی مثل تره تینوئین ۰/۰۵ %
ب) خالهای مادرزادی
روشهای تخریبی مثل کرایو تراپی، جراحی با لیزر یا تراش پوست
ج ) اگر خال در قسمتی از بدن وجود دارد که قابل پوشیدن نیست بهتر است از حدودا یک سالگی از کرم ضد آفتاب استفاده شود تا از تیره شدن و وسیع شدن آن جلوگیری به عمل آید.
نکتهها
۱. اضطراری در برداشتن خالهای اکتسابی در دوران کودکی نمیباشد، چراکه این خالها به ندرت در این دوران، بدخیم میشوند. اما در کسانی که در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان میباشند (مثلا بیماران با کاهش سیستم ایمنی یا زمینه فامیلی ابتلا به سرطان)، بهتر است که ضایعات آتیپیک در پوست سر برداشته شود، چون تحتنظر داشتن این ضایعات مشکل میباشد.
در سایر موارد، بهتر است درمان را تا زمانی که سن کودک تا حدی افزایش یابد که قادر به درک عمل و همکاری با پزشک باشد، به تاخیر انداخت.
۲. تبدیل خالهای مادرزادی کوچک و متوسط به ضایعات بدخیم، قبل از سن ۱۰ سالگی بسیار نادر است و بنابراین در صورتی که تمایل به برداشتن این ضایعات اسکالپ (پوست سر) به صورت پروفیلاکسی، توصیه میشود. خالهای صورت معمولا از نظر زیبایی، برای بیمار آزاردهنده میباشد و دلیل برداشتن آنها نیز به همین دلیل است.
۳. امکان تبدیل خالهای مادرزادی بزرگ به ملانوم، حتی در اوایل زندگی نیز زیاد است و بنابراین بهتر است که هرگاه امکانپذیر بود، این ضایعات برداشته شوند.
۴. برداشتن یا تخریب ضایعات پیگمانته، بدون تایید پاتولوژی، ممکن است باعت تشخیص ندادن ملانوم شود، فرستادن نمونه جهت پاتولوژی بعد از برداشتن خال توصیه میشود.
۵. در صورتی که خالهای اکتسابی خوش خیم، بهطور کامل برداشته نشوند، ممکن است عود کنند و در برداشت بعدی، تغییرات هیستولوژیک آتیپیک از خود نشان دهند و با ملانوم اشتباه شوند. این که آیا این حالت از نظر بیولوژیک نیز اهمیت دارد یا نه، تاکنون مشخص نشده است.
۶. در بیمارانی که خالهای آتیپیک متعدد دارند، عکسهای متعدد در بررسی ضایعات حائز اهمیت میباشد و در صورتی که هر گونه تغییر در ضایعات ایجاد شود، نمونهبرداری ضروری خواهد بود.
۷. پرهیز از عواملی که بالقوه سرطانزا هستند، مثل نور آفتاب به پیشگیری از ایجاد ملانوم کمک خواهد نمود.
۸. تقریبا هیچگاه بر روی خالهای مادرزادی غولآسا که بر روی اندامها هستند، ملانوم ایجاد نمیشود و تاکنون گزارشی از بدخیم شدن خالهای اقماری وجود نداشته است.
۹. در خالهای ملانوسیتیک مادرزادی غولآسا در محور پشت کمر (خلفی)، خطر ملانوز عصبی پوستی (Neurocutaneous melanosis) وجود دارد و در این بیماران باید حتما MRI انجام شود.
۱۰. در خالهای مادرزادی بزرگ تغییراتی ممکن است از عمق پوست آغاز شود، که گاها بدخیم میباشند. ممکن است تشخیص سریع بدخیمی، امکانپذیر نباشد و پزشک هنگامی متوجه امکان بدخیمی میشود که سایر علائم مثل درد، تشنج و سر درد پدیدار شود.
دیدگاه خود را ثبت کنید
میخواهید به بحث بپیوندید؟مشارکت رایگان.