خالها انواع گوناگونی دارند، روش‌های درمانی انواع خال با یکدیگر متفاوت است. افراد بنابر دلایل متعدد و تشخیص پزشک ممکن است نسبت به درمان خال و برداشتن آن از روی قسمتهای مختلف بدن اقدام کنند.
خال اپیدرمال
خال اپیدرمال، یک اختلال مادرزادی خوش خیم است که به صورت افزایش سلولهای پوستی بروز میکند. شروع بیماری معمولا از هنگام تولد یا در اوائل کودکی میباشد و در دختر و پسر به یک نسبت دیده می‌شود.
ضایعات معمولا متعدد بوده و به صورت خطی میباشند. در سندرم خال اپیدرمال، علاوهبر خال اپیدرمال (سطحی) اختلالات داخلی به صورت ضایعات عصبی، چشمی و اسکلتی نیز دیده می‌شود.
چه مواردی با خال اشتباه گرفته می شود؟
تشخیصهای افتراقی خال اپیدرمال خطی شامل پسیوریازیس خطی، پوروکراتوز خطی، لیکن پلان خطی و بیماریهای داریر خطی میباشد. خال سطحی ممکن است با اگزما و … اشتباه گرفته شود. درمان معمولا به دلایل زیبایی صورت میگیرد.
درمان آغازین
۱. هیپرکراتوز ضایعات را میتوان با اسیدلاکتیک موضعی، آمونیوم لاکتات ۱۲%، سالیسیلیک اسید یا ترکیبات رتینوئیک موضعی، یکبار در روز بلافاصله بعد از شستشو، درمان نمود.
۲. برای برطرف کردن خارش ضایعات، میتوان از کورتیکوستروئیدهای موضعی یا تزریق داخل ضایعه کورتیکوستروئیدها، استفاده نمود.
۳. در ضایعات بزرگ، سیستماتیک و یا التهابی، می توان از رتینوئیدهای خوراکی، استفاده نمود.
۴. درمانهای تخریبی، از جمله کوتر، کرایو، برش عمقی و تراش پوست، همیشه با عود ضایعات، همراه میباشد و ممکن است اسکار (زخم) به جای بگذارد.
۵. بیمار با خالهای سطحی فراوان باید از نظر ضایعات اسکلتی، چشمی و عصبی، بررسی و پیگیری شود.
درمان جایگزین
۱. ترکیب تره تینوئین و ۵-FU موضعی نیز در صاف کردن ضایعات، ممکن است موثر باشد.
۲. لیزر CO2 و لیزر آرگون: استفاده از این دو نوع لیزر در درمان خال اپیدرمال، با موفقیت، همراه بوده است ولی امکان عود و اسکار وجود دارد.
۳. ضایعات کوچک و ضایعات خیلی باریک و نیز ضایعات بزرگتری را که در نواحی در معرض تحریک میباشند یا از نظر زیبایی برای بیمار ناراحت کننده هستند را میتوان با جراحی برداشت.
خال چربی (خال سباسه)
خال چربی یک پلاک خطی یا گرد و بدون مو و زرد رنگ میباشد که عمدتا بر روی پوست سر و بعد از آن بر روی پیشانی و پشت گوش ایجاد می‌شود. امکان گرفتاری تنه و دست و پا نیز وجود دارد ولی معمول نیست.
خال چربی در ۳/۲ موارد، در هنگام تولد وجود دارد و بقیه موارد در هنگام شیرخوارگی یا اوایل کودکی پدیدار میشوند. دخترها و پسرها به یک نسبت مبتلا میگردند. سندرم خال چربی، اختلال نادری است که تریاد دارد که شامل خال چربی خطی، تشنج و عقبماندگی ذهنی میباشد.
خال سباسه یا همان خال چربی در هنگام شیرخوارگی و اوایل کودکی به صورت ضایعاتی صاف با قوامی مومی و سطح بدون مو ظاهر می‌شود. در هنگام بلوغ که غدد چربی رشد زیادی پیدا میکنند، ضایعات دچار رشد میشوند، سطح ضایعات حالت گل کلمی پیدا میکنند و دانههای برجسته به رنگ زرد متمایل به قهوهای متعددی نزدیک به هم، بر روی ضایعات پدیدار می‌شود. معمولا در این زمان والدین بیمار نگران میشوند و او را به نزد پزشک میآوردند. مرکز خالبرداری اصفهان با جدیدترین دستگاهها و روشها درمان این خالها را شروع میکند.
درمان
۱.ناهنجاریهای عصبی، چشمی و عضلانی اسکلتی همراه را باید بررسی نمود که معمولا با ضایعات بزرگ اسکالپ همراه میباشند.
۲. هر دانه برجسته که بر روی خال چربی ایجاد می‌شود را باید نمونهبرداری کرد.
۳. به علت خطر ایجاد سرطان که بهطور شایع بعد از بلوغ بر روی خال چربی ظاهر می‌شود، برداشتن کامل ضایعه با حاشه مطمئن، در صورت امکان بعد از بلوغ، بهترین روش درمان میباشد. بسته به اندازه ضایعه، میتوان بعد از برداشتن ضایعه، محل عمل را به صورت اولیه پانسمان نمود.
۴. تخریب موضعی ضایعات با روشهایی چون کوتر و یا کرایو ممکن است باعث عود ضایعات شود.
خالهای ملانوستیک (مول)
مول یا خال ملانوستیک، یک رشد خوش خیم و محدود سلولهای ملانوسیتی در پوست میباشد. شکل ظاهری خال ملانوسیتیک، تا حدی بستگی به محل قرارگیری سلولهای ملانوسیتها در پوست دارد.
لایههای پوستی
۱) اپیدرم لایه باریکی در سطح پوست میباشد که مرتب از روی پوست برداشته می‌شود اغلب زمان میکرودرم یا کیسه کشیدن بدن این لایه برداشته می‌شود.
۲) به ناحیه دوم پوست لایه درم گفته می‌شود که محل وجود عروق و اعصاب و سلولهای فیبروبلاست در این لایه موجود است و در جوانسازی پوست مثل تزریق ژل، هایفو، مزوتراپی و پی آر پی بخشی از کار در این لایه انجام می‌شود.
۳) ساب کوتانئوس که پایینترین لایه پوست میباشد.
حال خال بر اساس اینکه سلولهای رنگی یا ملانوسیت در چه لایهای از پوست قرار گیرد تقسیمبندی می‌شود.
ملانوسیتها، به محل اتصال درم و اپیدرم محدود میباشند (خال جانکشنال)، یا به داخل درم نیز گسترش یافتهاند (خال کمپاند) و یا تنها محدود به درم میباشند (خال داخل درم).
خالها گاهی در هنگام تولد وجود دارند ولی اکثرا ضایعاتی اکتسابی هستند که برای اولین بار در کودکی ظاهر میشوند.
خال یک سطح مسطح یا برجستگی رنگی گرد یا بیضی با حدود مشخص و رنگ یکنواخت از قهوهای روشن تا تیره میباشد.
خالهای رنگی، در هر کجای بدن میتواند ایجاد شود، هر چند در مناطقی که در معرض نور خورشید هستند، بیشتر دیده میشوند.
خالها اکثرا بدون علامت هستند، هر چند ممکن است در صورتی که در معرض ضربه واقع شوند، خارش پیدا کنند و یا دچار خونریزی شوند.
خالهای مادرزادی، بر اساس اندازه خود به سه گروه تقسیم میشوند:
کوچک (کمتر از ۵/۱ سانتیمتر)، متوسط (بین ۵/۱ سانتیمتر تا ۲۰ سانتیمتر) و بزرگ (۲۰ سانتیمتر و یا بیشتر).
خالهای کوچک و متوسط، حدودی مشخص دارند و ممکن است مسطح و یا بر آمده باشند و رنگ آنها از قهوهای روشن تا سیاه متغیر است و ممکن است رشد مو در آنها افزایش یافته باشد.
خالهای مادرزادی بزرگ، نمای یکسانی ندارند و اغلب سطحی خشن پیدا میکنند و ندولهای زیر جلوی بر روی آنها ایجاد می‌شود. خطر ایجاد ملانوم در آنها در طول زندگی، حدود ۶% میباشد.
خال آتیپیکال (خالهایی به توجه بیشتر نیاز دارند):
یک ضایعه خوش خیم اکتسابی است و مادرزادی نیست، که هم توان تبدیل شدن به ملانوم را دارد و هم نشانهای است برای افزایش خطر ایجاد این بدخیمی در افراد مبتلا. خالهای آتیپیکال چه مشخصاتی دارند؟
معمولا بزرگتر از ۵ میلیمتر هستند، حاشیه نامنظم دارند و رنگ آنها یکنواخت نیست.
ضایعات در مرکز برآمده و در اطراف مسطح میباشند.
- خالهای هالهای: یک ضایعه خوش خیم است که اغلب در دوران کودکی با نوجوانی ایجاد می‌شود. این ضایعات صاف و برجسته قرمز یا قهوهای رنگ میباشند که اطراف آنها را حلقهای سفید رنگ فراگرفته است.
- خال اسپیتز: به نام ملانوم جوانان نامیده می‌شود، یک ضایعه پیگمانته خوش خیم است که رشد سریعی دارد و عمدتا و در کودکان ایجاد می‌شود. نمای پاتولوژی ضایعات شبیه ملانوم میباشد.
- خال آبی: به صورت یک ضایعه گرد یا بیضی با رنگ آبی یکنواخت ظاهر می‌شود. قطر ضایعات کمتر از ۵ میلیمتر است.
دیدگاه خود را ثبت کنید
میخواهید به بحث بپیوندید؟مشارکت رایگان.